Październikowy zabytek miesiąca

Przęślik wapienny –  Gniezno, stan. 13b, podgrodzie III (X-XIII w.)

Przęśliki to jedne z najczęściej spotykanych zabytków na stanowiskach osadniczych. Są to małe, okrągłe i przewiercone przedmioty, związane z tkactwem.Aby zrozumieć, do czego służyły, zacznijmy od tego, że do przędzenia nici z wełny służył prosty przyrząd zwany wrzecionem. Wrzeciono składało się z dwóch elementów: drewnianego patyka i przęślika właśnie. Patyk posiadał długość od 14 do 31 cm.Na dolną, zgrubiałą część tego drewienka nakładano pierścień, czyli przęślik, który pełnił rolę obciążnika, który powodował, że wrzeciono było zawsze w pozycji pionowej.

Prządka jedną ręką wyciągała z kądzieli czylikłębka wełny nić, którą nawijała na pionowe wrzeciono, wprawiane drugą ręką w ruch wirowy czyli wokół własnej osi.

Przęśliki wykonywano najczęściej z wypalanej gliny; często były obtaczane na kole garncarskim, uzyskując regularny, dwustożkowaty kształt. Rzadziej wykonywano je z kamienia;szczególnie cenne były przęśliki z różowego łupku wołyńskiego.

Prezentowany przęślik wykonany jest  natomiast z wapienia, który został zapewne obrobiony na prostej tokarce, dzięki czemu posiada regularny kształt i charakterystyczne poziome żłobki.

Opisany zabytek znaleziono na III podgrodziu gnieźnieńskim w okresie przedwojennych badań archeologicznych.