Zabytek miesiąca Muzeum Początków Państwa Polskiego

Iglica z poroża –  Gniezno, stan.  14, podgrodzie I (1 połowa X w.)

Prezentowany zabytek to tzw. iglica – proste narzędzie wykonane z poroża, posiadające z jednej strony krótkie ostrze a z drugiej ostrugany koniec (tylec), w którym przewiercono z obu kierunków otwór. Wyrób ma długość 7,3 cm a jego szerokość dochodzi do 1,3 cm. Znaleziony został w okresie badań milenijnych pod obecną katedrą gnieźnieńską – w warstwie osadniczej związanej z budową grodu (1 połowa X w.).

W materiałach wykopaliskowych często spotyka się różnego rodzaju zaostrzone narzędzia kościane lub z poroża, określane dawniej jako szydła, rylce oraz iglice. Były one powszechnie używanymi narzędziami o wielofunkcyjnym przeznaczeniu, które dzisiaj nie do końca jest rozpoznane, dlatego obecnieużywa się na ich określenie jednego ogólnego terminu: „kolec”. Najpewniej iglice z poroża używano w okresie wczesnego średniowieczaw ramach gospodarstwa domowego do przewlekania nici lub cienkiego sznurka, być może przy wytwarzaniu sieci. Co ciekawe, w późnym średniowieczu ilość kolców kościanych lub z poroża w materiałach archeologicznych spada, gdyż zastępowane były wyrobami metalowymi i stopniowo wypieranymi z użytku.