Widoczny na zdjęciu zabytkowy przedmiot to łyżwa kościana z okresu wczesnego średniowiecza (X-XIII w.), znaleziona podczas wykopalisk prowadzonych przez prof. Józefa Kostrzewskiego w latach 30-tych XX w. na trzecim podgrodziu w Gnieźnie. Jest to prosty „przyrząd” związany z komunikacją a konkretnie służący do ślizgania się po lodzie. Takich kościanych łyżew używała młodzież jeszcze w XIX w.
Wykonywano je z kości śródstopia krowy lub konia, odpowiednio je przystosowując do planowanego użytkowania. Tak więc przede wszystkim zaostrzano przód łyżwy aby zmniejszyć opór związany z obecnością śniegu na powierzchni lodu. Koniecznym było także wykonanie dwóch otworów: w przedniej i tylnej części łyżwy, przez które można było przeciągnąć wąski rzemyk do przymocowania łyżwy do buta. Często widoczne są także zabiegi na spodniej części łyżwy polegające na wygładzaniu powierzchni kości celem ułatwienia ślizgania się choć widoczne są także niekiedy ślady długotrwałego użytkowania w postaci silnego starcia dolnej powierzchni.
Nasz konkretny zabytek ma długość 21,1 cm a szerokość w granicach 3,4 – 4,6 cm.
Łyżwy należą do stosunkowo często spotykanych zabytków kościanych z okresu wczesnego średniowiecza; z samego Gniezna znamy około 50 sztuk. Były one stosunkowo łatwe do wykonania i jak można sądzić - były w powszechnym użytkowaniu.
